Jednym z eksponatów wypożyczonych z Polskiej Kolekcji na wystawę “Titanic – prawdziwa historia” *, są karty do gry. Znajdują się w gablocie w pierwszej sali wystawy. W niniejszym wpisie przybliżę kilka szczegółów związanych z tym eksponatami.
Zwiedzający mogą zobaczyć na ekspozycji 5 różnych wersji kart do gry, używanych na pokładzie statków White Star Line, w tym jedną kompletną talię. Podobnie, jak z zastawą stołową, nie możemy przypisać konkretnych wzorów kart do konkretnych statków kompanii (z nielicznymi wyjątkami). Wiemy jednak, jaki wzór kart był używany na Titanicu. Jest on znany w dwóch tonacjach kolorystycznych i wygląda następująco:
Skąd wiemy, że to właśnie ten wzór kart, spośród wielu innych, został wybrany na najsłynniejszy statek świata? Dowodzi tego ciekawa historia, związana z ostatnim wieczorem na Titanicu. Gdy statek uderzył w górę lodową o 23:40, czterech pasażerów pierwszej klasy grało w brydża. Podobno rozgrywka toczyła się w Cafe Parisian, choć kawiarnia powinna być zamknięta od 23. Być może jej nie zamknięto, widząc panów oddanych grze. Kiedy zaalarmowano pasażerów o zderzeniu i ewakuacji, jeden z graczy zebrał karty ze stołu i włożył je do kieszeni. Trzech z nich uratowało się z Titanica, jeden zginął. Rozbitkowie, spotykając się ponownie na pokładzie Carpathii, podpisali karty swoimi nazwiskami na pamiątkę.
To dwójka kier, której zdjęcie trafiło do prasy po tragedii. Z kolei inna podpisana karta, As karo – została oprawiona przez innego rozbitka, wraz drugą kartą z tej talii, prezentowanej tyłem do przodu. To właśnie na niej widzimy wspomniany wcześniej wzór.
Wykonanie kart do gry na potrzeby White Star Line zlecono jednej z najbardziej znanych angielskich firm Goodall. Ten karciany biznes, w chwili wypłynięcia Titanica, istniał od prawie stu lat. Firma powstała w roku 1820 w londyńskim Soho. Karty były bardzo eleganckie. Egzemplarze wypożyczone na wystawę, po ponad stu latach nadal zachowują sprężystość. Gdybyśmy je złożyli razem, naszym oczom ukazałby się pięknie złocony brzeg talii. Ornamentalny As pik był jednocześnie wizytówką firmy. Wsród motywów dekoracyjnych możemy dostrzec powtarzającą się nazwę firmy:
Firma Goodall istniała jako niezależny podmiot do 1922 roku. Wówczas została przejęta przez konkurencyjną firmę Thomas de la Rue, do dziś znaną z produkcji banknotów dla wielu krajów świata.
Wprawne oko dostrzeże w wystawowej gablocie także inny, większy rozmiar karty do gry (od lewej z dołu, różowa i żółta z podwójną flagą White Star Line):
Mają one rozmiar 90 x 63 mm. Były one używane przed 1906 rokiem, w którym wprowadzono zmniejszony rozmiar 90x 57 mm, zwany buduarowym. Tak więc karty z Titanica są „nowoczesne”, jak na swoją epokę i węższe, niż używane kilka lat wcześniej inne wzory, prezentowane obok nich.
W chwili kolizji z górą lodową rozgrywała się i inna, niż wspomniana wcześniej, karciana rozgrywka. Państwo Harris, pasażerowie pierwszej klasy, układali pasjans. Oto ich kabina, C-83, którą zajmowali. Z pewnością siedzieli po prawej stronie, blisko okna – na kanapie przy stoliku.
Na niektórych wystawach, wśród rzeczy osobistych pasażerów, możemy zobaczyć również karty do gry wydobyte z pola szczątków wkoło wraku Titanica, zachowane wśród rzeczy osobistych pasażerów.
To amerykańskie karty firmy Steamboat 999. Według informacji uzyskanej od RMS Titanic Incorporated, instytucji odpowiedzialnej za wydobycie i konserwację eksponatów z wraku, wiemy, że znajdowały się one w bagażu Henry’ego Sutehall’a *. Henry w wieku 25 lat zginął na Titanicu. Był pasażerem trzeciej klasy.
Popularne gry karciane, rozgrywane na pokładzie Titanica to głównie wist, brydż, pasjans czy poker. White Star Line, w broszurach informacyjnych dla pasażerów statków swojej floty, ostrzegała przed podejmowaniem gry hazardowej z uwagi na obecność szulerów, którzy zręcznie oszukiwali pozostałych graczy celem wzbogacenia się. Na moment przygotowania wpisu, nie udało mi się w pełni ustalić, w jaki sposób talie kart do gry z logiem White Star Line trafiały do rąk pasażerów, ale z uwagi, że istnieją nadal nieliczne nieotworzone talie, można przypuszczać, że były kupowane w sklepie z souvenirami na pokładzie.
Na koniec przedstawiam kilka innych wzorów kart do gry, wyprodukowanych dla White Star Line.
* „Titanic – Prawdziwa Historia” to słynna wystawa, na świecie znana jako „Titanic – the Artifact Exhibition”, podróżująca po wielu krajach, którą odwiedziły na przestrzeni lat miliony zwiedzających. Jej główną atrakcją jest około dwustu przedmiotów pochodzących z wraku Titanica. Wystawa jest po raz pierwszy w Polsce. Pełniąc zaszczytną rolę jej ambasadora, zapraszam serdecznie do jej odwiedzenia! Kraków – Hotel Forum, od 9 lutego do 30 czerwca 2018. www.wystawatitanic.pl
Dziękuję kolekcjonerowi J. Noble za pomoc w ustaleniu własności kart Steamboat999.
